Có nên xử lý người tố giác tham nhũng ?

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Viện trưởng Viện Khoa học thanh tra, cho biết: Biện pháp không xử lý người đưa đút lót đã được nhiều nước trên thế giới như Hàn Quốc, Singapore… ứng dụng. Theo ông Hiệp, tại các nước này có tới 90% vụ án tham nhũng là phê chuẩn tố giác của người dân. Người tố giác tham nhũng được bảo vệ nghiêm ngặt, cơ quan chức năng xem họ là thông báo bí hiểm nhà nước. Ngoài ra, người cáo giác tham nhũng còn được thưởng tới 20% giá trị tài sản thu hồi từ vụ tham nhũng. Một phiên tòa xét xử tội danh đút lót tại TP.HCM - Ảnh: Diệp Đức Minh Trong khi đó, cũng theo ông Hiệp, tại VN, đưa đút lót bị coi là hành vi vi bất hợp pháp luật và bị xử lý hình sự. Đây có thể là rào cản đối với người cáo giác tham nhũng mà cơ quan chức năng nên nghiên cứu để đưa ra biện pháp như các nước nói trên. Tuy nhiên, ông Hiệp lưu ý: Mỗi nước có một đặc thù riêng, nếu ứng dụng biện pháp trên có thể tạo ra kẽ hở để kẻ xấu vu cáo, bôi nhọ cán bộ, làm rối loạn bộ máy nhà nước. Một trạng sư công tác tại trọng điểm trọng tài quốc tế cũng cho rằng, đưa hối lộ có nhiều loại, ví dụ đưa con đi cấp cứu thì buộc người mẹ phải đưa hối lộ, trường hợp này là người mẹ vì cứu con; hoặc như có hàng hóa nông, thủy hải sản bị kẹt tại cửa khẩu, doanh nghiệp lo bị thối nát, hư hỏng vì thủ tục chậm nên phải đút lót hải quan để được sớm duyệt y… thì đây là những đối tượng nên được xem như là nạn nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp người hối lộ chủ động, cố tình thì cần phải xem xét truy cứu bổn phận. “Nhưng phải vô cùng thận trọng vì luật mà cứng nhắc, cứ thấy ai đưa đút lót là xử lý thì không ai người ta cáo giác, tố cáo tù cả. Ở nhiều nước, họ cũng xử lý tùy từng trường hợp, tạo thành án lệ”, vị này nói. Ngoại giả, theo TS Nguyễn Tuấn Khanh, Viện phó Viện Khoa học thanh tra, hiện VN không giải quyết đối với cáo giác nặc danh về tham nhũng dù rằng điều 39 Nghị định 120/2006/NĐ-CP quy định cơ quan công an, cơ quan thanh tra quốc gia… có trách nhiệm thiết lập, công khai số điện thoại, hộp thư điện tử và địa chỉ thu nạp tố giác về hành vi tham nhũng. Trong khi đó, nhiều nhà nước trong khu vực có cầu tiêu pháp lý đảm bảo cho tố giác nặc danh đối với hành vi tham nhũng đều được coi xét, xử lý kịp thời. Đây là kinh nghiệm cần tiếp kiến nghiên cứu để hoàn thiện cơ chế giải quyết tố cáo ở VN. Đầu tháng 7, Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) đã ban bố kết quả khảo sát phong vũ biểu tham nhũng toàn cầu lần thứ 8 đối với hơn 114.000 người tại 107 nước trên thế giới và ở VN. Kết quả cho biết, 55% người dân VN được hỏi đã “cảm nhận” tham nhũng tăng lên trong 2 năm qua, kết quả này cao hơn mức làng nhàng là 48% ở khu vực Đông Nam Á. Chỉ có 18% người VN cho rằng tham nhũng đã giảm, 27% cho rằng không đổi thay. Đặc biệt, chỉ có 38% số người VN được hỏi cho biết sẵn sàng tố giác tham nhũng, tỷ lệ này thấp hơn mức bình quân ở 6 nước Đông Nam Á là 63%. Trong đó, Malaysia là 79%. (T.S) Thái Sơn - Anh Vũ